تصویر امامان شیعه در متون زهد و تصوف نخستین
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- نویسنده محمد سوری
- استاد راهنما نصرالله پورجوادی محمدرضا موحدی عسکر دیرباز
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1392
چکیده
رساله? حاضر با موضوع تصویر امامان شیعه علیهم السلام در متون زهد و تصوفِ نخستین در تلاش است با بررسی متونی که از دوره? زهد و تصوفِ نخستین، یعنی تا حدود سال 400 هجری، باقی مانده است تصویری را که از امامان شیعه علیهم السلام در ذهن و ضمیر زاهدان و صوفیان وجود داشته است استخراج و بازسازی کند. این رساله شامل پنج فصل است. فصل یکم درباره? کتابهای زهد است. در این فصل سیزده «کتاب زهد» معرفی و بررسی شده است. کهن ترینِ این کتابها از عبدالله بن مُبارک مَرْوَزی (ف. 181) است و تازه ترینِ آنها از خطیب بغدادی (ف. 463). از بررسی کتابهای زهد به دست می آید که امامان شیعه علیهم السلام، در مقایسه با دیگر خلفا و اصحاب و تابعان و تَبَعِ تابعان، از جایگاه والایی برخوردار نبوده اند. در فصل دوم آثار حکیم ترمذی (ف. ح 296) بررسی شده است. وی را نه می توان زاهد صرف دانست و نه می توان در جرگه? صوفیان وارد کرد. دیدگاه ترمذی درباره? امامان شیعه علیهم السلام کاملاً منحصربه فرد و به دیدگاه نواصب نزدیک است. هیچیک از زُهّاد و صوفیه با ترمذی هم رأی نیستند. فصل سوم درباره? رساله های کوچک صوفیه است. در این فصل هفتاد رساله? صوفیانه از یازده نویسنده را معرفی و بررسی و تحلیل کرده ایم که کهن ترین این رساله ها از شقیق بلخی (ف. 194) است و نو ترین آنها از ابوعبدالرحمن سُلَمی (ف. 412). فصل پایانی درباره? چهار کتاب جامع صوفیه است: اللمعِ ابونصر سرّاج (ف. 378) و التعرفِ ابوبکر کُلابادی (ف. 385) و قوت القلوب ابوطالب مکی (ف. 386) و تهذیب الأسرارِ ابوسعد خرگوشی (ف. 406/407). از بررسی رساله های صوفیه و کتابهای جامعِ تصوف می توان به این نتیجه رسید که در میان صوفیه به تدریج جریانی شکل گرفته است که برای امامان شیعه جایگاه بلندی قائل است. از نگاه این جریان امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام جانشین باطنی پیامبر صلی الله علیه وآله و تنها دارنده? علم باطن و علم لَدُنّی در میان یاران پیامبر صلی الله علیه وآله به شمار می رود. در فصل پنجم خلاصه? مطالب رساله و نتایج حاصل از آن مطرح شده و دیدگاه های زهاد و صوفیه درباره? امامان شیعه علیهم السلام مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
منابع مشابه
نقد دیدگاه تطوری بودن عصمت امامان شیعه
شیعه در جهان امروز، مکتبی است با اندیشه‌های خاص در حوزه امامت که عصمت، از شاخص‌ترین اندیشه‌های آن به شمار میآید. در دوران معاصر، برخی خاورشناسان و محققان جهان اسلام، اندیشة عصمت امام را محصول سده‌های دوم و سوم دانسته‌اند که عالمان و تئوری‌پردازان شیعه پیشنهاد کرده و جامعه شیعه در قرون بعدی پذیرفته‌اند. سؤالی که مطرح است این‌که آیا اندیشة عصمت امام، نظریه‌ای تکاملی در طول حیات شیعه است؟ در این...
متن کاملسیر تحول نقش امامان شیعه در احیای تئوری امامت الهی
امامت دینی و سیاسی در همه ادیان و مذاهب مطرح بوده و در اسلام نیز مسئله امامت همواره مورد نظر بوده است و مسلمانان پس از رحلت رسول خدا| به دو گروه تقسیم شدند: عده‌ای هوادار نظریه نص و امامت الهی و عده‌ای هوادار نظام خلافت گردیدند. در این میان دوستداران اهل‌بیت(ع) از تئوری امامت الهی، طرف‌داری کردند و امامان دوازده گانه امام علی(ع) و فرزندانش از فاطمه زهرا (س) را جانشینان به نص و وارثان واقعی رسول...
متن کاملولایت در ادبیات شیعه و متون اسلامی
جامعۀ بشری برای اجرای قوانین و حفظ نظم و آرامش نیاز به نظام مدیریتی دارد. دین اسلام برای سعادت مسلمانان و اجرای صحیح قوانین آن به این موضوع توجه کرده و ولایت و امامت را قرار داده است. در قرآن متون دینی نیز مطالب زیادی در این باره ذکر شده است. پیامبر (ص) در غدیر خم تکلیف خلافت را روشن کردند تا زمین هیچ گاه از حجت خدا خالی نباشد. ادبیات شیعه نیز حق مطلب را ادا کرده و شاعرانی در این زمینه هنرنمایی...
متن کاملویژگیها وپی‌آمدهای رویارویی عباسیان با شیعیان و امامان شیعه
عباسیان پس از پیروزی بر امویان و به دست گرفتن کار خلافت، بیش‌تر در راه فراچنگ آوردن اقتدار سیاسی و حفظ و پای‌داری حاکمیت خود کوشیدند و برای رسیدن به این هدف‌ها، از هیچ کوششی فروگذار نکردند؛ چنان‌که با ابزارهای گوناگون سیاسی ـ نظامی، به حذف مخالفان و رقیبان سیاسی‌شان پرداختند و برپایی پایگاهی مذهبی را پی گرفتند. ماجرای رقابت و چالش‌های آنان با علویان و رهبران شیعه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛...
متن کاملولایت در ادبیات شیعه و متون اسلامی
جامعۀ بشری برای اجرای قوانین و حفظ نظم و آرامش نیاز به نظام مدیریتی دارد. دین اسلام برای سعادت مسلمانان و اجرای صحیح قوانین آن به این موضوع توجه کرده و ولایت و امامت را قرار داده است. در قرآن متون دینی نیز مطالب زیادی در این باره ذکر شده است. پیامبر (ص) در غدیر خم تکلیف خلافت را روشن کردند تا زمین هیچ گاه از حجت خدا خالی نباشد. ادبیات شیعه نیز حق مطلب را ادا کرده و شاعرانی در این زمینه هنرنمایی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023